(အင်တာဗျူး)
အောက်တိုဘာ ၁၃၊ ၂၀၂၅။
မြန်မာနိုင်ငံအကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှာ ရှိနေတဲ့ နိုင်ကျဉ်းမိခင်တွေနဲ့ ကလေးတွေ၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေ ဘယ်လိုဖြတ်သန်းနေရလဲ။ သူတို့တွေအတွက် ဘာတွေလိုအပ်နေလဲ။ ထောင်အာဏာပိုင်တွေက ဘယ်လိုညှင်းပမ်းနှိပ်စက်နေလဲ။ စတဲ့အခြေအနေတွေကို နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူများအဖွဲ့ဦးဆောင်တာဝန်ခံ မဇူးဇူးမေယွန်း ကို အလွတ်တမ်းသတင်းစာဆရာခက်ငြိမ်း က တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါတယ်။
🟥မေး-နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူများအဖွဲ့ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို အရင်ပြောပြပါအုံးခင်ဗျာ။
လက်ရှိမှာ အကျဉ်းထောင်(၄၀) ကျော်မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေကို ထောင်ဝင်စာပါဆယ်ပို့ပေးတာမျိုး၊ အရေးပေါ်ဆေးဝါးပို့ပေးတာ ဒါမျိုးလုပ်ဆောင်နေတယ်။ လက်ရှိမှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေက ၅၀၀၀ ကျော်ဆိုပေမဲ့ ၆၀၀၀ ကျော်ဝန်းကျင်ရှိတယ် အဲဒီအထဲမှာမှ စစ်ကြောရေးစခန်းတွေမှာ ရဲဘက်စခန်းတွေမှာ အချုပ်တွေထဲမှာဖမ်းဆီးခံနေရတာတွေလည်းရှိတယ်။ ပြီးတဲ့အခါနိုင်ငံရေးပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တခြားပြစ်မှုအမှုတွေနဲ့ အဖမ်းခံနေရသူတွေလည်းရှိနေတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ WOPP က အကျဉ်းထောင်ထဲမှာအကျဉ်းဦးစီးဝန်ထမ်းတွေရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေ ဆေးဝါးလုံလုံလောက်မရရှိအောင် လုပ်ဆောင်နေတာတွေကို ရတဲ့နည်းနဲ့ အသံတွေထုတ်ပေးနေတာတွေတော့ ရှိပါတယ်။
🟥မေး-ထောင်ဝင်စာတွေ့တဲ့အခါ ပါဆယ်ပို့တဲ့အခါ ဘယ်လိုအခက်ခဲတွေ ကြုံတွေ့နေရလဲ။ ထောင်အာဏာပိုင်တွေက ဘာတွေကို တင်းကျပ်မှုတွေလုပ်နေလဲ။
အဓိကကတော့ သူတို့မသိတဲ့ဆေးဆိုအပို့မခံတာမျိုး။ ပါဆယ်ဆိုရင် ဘယ်နှစ်မျိုးပဲဆိုပြီး လက်မခံတာမျိုး ဒါမျိုးဆိုရင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေက မိသားစုကပေးပို့နိုင်တဲ့ပါဆယ်ရှိရင် သူတို့အနေနဲ့အဆင်ပြေတယ်။ ဒါပေမဲ့ မိသားစုဝေးတဲ့နေရာမှာ မလာနိုင်သူဆိုရင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေဆို ပါဆယ်အခက်ခဲကြုံတယ်ဒါဆို ထောင်မှာ ကြွေးတဲ့ထမင်းဟင်းကိုပဲ အဓိက စားသုံးရတာဖြစ်တယ်။
🟥မေး-နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေကို အကျဉ်းသားအခွင့်အရေး အမျိုးသမီးအခွင့်ရေးတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ထင်ထင်ရှားရှားကျူးလွန်ဖိနှိပ်ခံရတာ ဘာတွေများ ပြန်ကြားရလဲ။
လတ်တလောမှာဆိုရင် ကျိုက်မရောထောင်၊ ဒိုက်ဦးထောင်တွေမှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေကို ရိုက်နှက်တာမျိုးရှိတယ်။ ဒီနှစ်ထဲမှာ ဒိိုက်ဦးထောင်က အမျိုးသမီးအဆောင်က နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေကို အမျိုးသားအဆောင်ဘက်မှာ တိုက်ပိတ်အရေးယူတာမျိုးအထိ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်တာမျိုးအထိရှိနေတယ်။ ပြီးတဲ့အခါမှာ အကြောင်းမရှိဘဲ နောက်အမှုကပ်တာ အကြောင်းမရှိဘဲပြစ်ဒဏ်တိုက်ထဲမှာထားတာမျိုးတွေ ဒါမျိုးနဲ့တော့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေကို ဖြိုခွဲတာမျိုးတွေ လုပ်နေတာ ရှိပါတယ်။
🟥မေး- ကျနော်တို့ကြားတာလည်းရှိတယ် အမျိုးသမီးထောင်ဝန်ထမ်းတွေက နိုင်ကျဉ်းသူတွေကို သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာတွေ ခိုင်းစေတယ်လို့ သိရတယ်။ အဲလိုကြားမိလား။
ဒါကတော့ ကျမတို့ကိုယ်တိုင်လည်း နေလာတဲ့အချိန်မှာ အခြားအမှုတွေကိုခိုင်းတာပေါ့နော် နိုင်ကျဉ်းအမှုတွေကို ခိုင်းလို့ရမလားဆိုပြီး ခိုင်းတာ။ ဒါပေမဲ့ ကျမတို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေက လုပ်ဆောင်တာမျိုးမရှိဘူး ဒါမျိုးအတွက်လည်း ထောင်ထဲမှာ တိုက်ပွဲဝင်ပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွတ်ပြီး ဆန္ဒပြတာမျိုးအထိ လုပ်တာမျိုးရှိတယ်။
🟥မေး-ထောင်ဗူးဝတွေမှာ လွတ်မြောက်သူတွေကို ပုဒ်မတပ်ဖမ်းတာတွေ ရှိတယ် အဲအခြေအနေက ဘယ်လိုရှိပါသလဲ။
ရှိပါတယ်။ ပြန်လည်ဖမ်းတယ်ဆိုတာက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေက အပြင်ရောက်ရင်လည်း ပြန်လည်ပြီးတော့ နိုင်ငံ့အရေးကိုပဲ ဆက်လက်လုပ်မှာကိုစိုးရိမ်အားကြီးလို့ တမင်ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ ဖမ်းပြီး နောက်အမှုကပ်တာမျိုးလုပ်တာ ဖြစ်တယ်။
လတ်တလောမှာဆိုရင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူ မဝတ်ရည်အောင် သေဆုံးမှုကိုလည်း သိကြမယ်၊ သူဆို ၅၀၅ ပုဒ်မ နဲ့လွတ်ခါနီး နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတယောက် ကျောင်းသူလေးတယောက် ဒါပေမဲ့ ဘာဖြစ်လည်းဆိုတော့ ကျန်းမာရေးလည်း စစ်ကြောရေးစခန်းတွေမှာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါးခံခဲ့ရတာတွေရှိတယ်။ ဒါကို ကျမတို့ရှိစဉ်ကလည်း ဒိုက်ဦးထောင်မှာ ညီမတို့နဲ့ ရှိစဉ်က အတူတူနေခဲ့ရတယ် ဒိုက်ဦးထောင်ကနေ အင်းစိန်ထောင်ကို ပြန်ပို့တဲ့အခါမှာ လွှဲပေးမှာ ဆေးကုပေးမှာဆိုပြီး ကျမတို့ဆီက ခေါ်ထုတ်သွားပြီးတော့ အင်းစိန်ထောင်ကို ရောက်တဲ့အခါမှာ တခြားပုဒ်မတွေတပ်ပြီး ဖမ်းလိုက်တာပေါ့။ မဝတ်ရည်အောင်သည် လွတ်ရက်စေ့မယ့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတယောက် လွတ်ခါနီးနိုင်ကျဉ်းသူတယောက်ဖြစ်တယ် ဒါကို စကစ မသေသေအောင် ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်သတ်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
🟥မေး-လက်ရှိမှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးရတာမှာ အဖွဲ့အနေနဲ့ ဘာအခက်များရှိနေလဲ။
အခက်ခဲကတော့ ကျမတို့ကိုယ်တိုင်လည်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူဖြစ်တယ် လွတ်လာတာလည်း သိပ်မကြာသေးဘူး ဖွဲ့စည်းထားတာလည်း သိပ်မကြာသေးဘူးကိုယ်တိုင်လည်း အဖွဲ့အစည်းအတွေ့အကြုံမရှိဘူး။ ခဲရာခဲဆစ်နဲ့ဆို ဒီမှာလည်း တရားမဝင်နေထိုင်ကြရတယ် ပြည်တွင်းမလုံခြုံမှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတယ်။ ပြီးတော့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကအစ ကျမတို့အနေနဲ့ ပြိုလဲခဲ့ရတာတွေရှိတယ်။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြိုလဲခဲ့တာတွေရှိတယ်။ အဓိကက အထဲက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို ပြန်ကူနိုင်ရေးဆိုတာမျိုးနဲ့ ဒါကို ဖွဲ့စည်းထားတာဖြစ်လို့ နည်းမျိုးစုံအခက်ခဲကြားကနေ ရအောင်လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်တယ်။
🟥မေး-ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့အချိန်အတွင်းမှာ ဘယ်လောက်ထိကူညီနိုင်ခဲ့ပြီလဲ။ နိုင်ကျဉ်းဘယ်နှစ်ဦးထိကူနိုင်ခဲ့လဲ။
တနှစ်ပြည့်မှာ အကျဉ်းသူ ထောင် ၄၀ မှာရှိတဲ့ နိုင်ကျဉ်းသူ ၆၅၀ ဝန်းကျင်ဦးရေ ကူနိုင်တယ်။ ဆေးဝါးတွေပို့ဆောင်ပေးနိုင်တယ်။ အကျဉ်းထောင်အသီးသီးမှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ ကလေးငယ် ၁၂၅ ဦးဝန်းကျင်ရှိတယ်။ နိုင်ကျဉ်းမိခင်တွေကို ပါဆယ်ပို့တာ လိုအပ်တဲ့ နို့မှုန့်တွေပို့ဆောင်ပေးတာလုပ်တယ်။ ပြီးတော့ ထောင်ထဲမှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေ HIV, TV ရောဂါတွေစွဲကပ်ခံနေရတာမျိုးတွေရှိတယ်။ ထောင်ကလွတ်လာရင်လည်း အဲလိုခံစားရတဲ့ နိုင်ကျဉ်းသူတွေကို ဆေးဝါးထောက်ပံ့တာ ကျန်းမာရေးကူညီပံ့ပိုးမှုတွေ လုပ်ဆောင်ပေးတာတွေ ရှိနေတယ်။
🟥မေး- ဆရာမဖြေသွားတဲ့အထဲမှာ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာက ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ ကလေးပေါ့နော် သူတို့ကဘယ်လိုနေရလဲ ကလေးနဲ့အတူတူနေရလဲ ဘယ်အရွယ်တွေတွေ့ရလဲ။
အဓိကကတော့ ခင်ပွန်းမတွေ့လို့ ဖမ်းတဲ့အချိန်မှာ ကိုယ်ဝန်ပါလာတဲ့ ကိုယ်ဝန်သယ်တွေပါတာပေါ့ ဖမ်းဆီးတာမျိုး ဓါးစားခံအဖြစ် ဖမ်းပြီးထောင်ထဲထည့်တာ အဲအချိန်မှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေက မွေးဖွားလာပြီး ပြန်လည်ပို့ဖို့ ကျတော့လည်း အပြင်မှာကလည်း အမျိုးသားကိုလိုက်ဖမ်းနေတာဖြစ်တော့ ဒီ မွေးလာပြီဆို ထောင်ထဲမှာပဲ ချို့ချို့တဲ့တဲ့ မွေးဖွားရတယ်။ တချို့ကိုယ်ဝန်သည်တွေဆို မိသားစုနဲ့အဆက်သွယ်မရတာမျိုး ပါဆယ်အခက်ခဲရှိတာထိ ကြုံရတဲ့အခါ ကလေးတွေရဲ့ နို့ထွက်တဲ့မိခင်ရှိသလို နို့မထွက်တဲ့မိခင် လည်းရှိတော့ နို့မှု့န်ကို အားပြုပြီးသောက်သုံးရတဲ့လသားမိခင်မျိုးရှိတယ် ဒါမျိုးဆိုရင် တော်တော်ကြီးကြီး ခက်ခက်ခဲခဲ မွေးရတယ် ခက်ခက်ခဲခဲကို နေထိုင်ရတဲ့ အခက်ခဲကာလကို ကြုံတွေ့နေရတာဖြစ်ပါတယ်။
🟥မေး-အကျဉ်းထောင်ဆိုတာ လူကြီးတွေတောင်ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်းဖြတ်ရတယ် အနည်းဆုံးကျန်းမာရေးထိခိုက်တယ်ပေါ့ လသားနှစ်သားကလေးတွေအတွက် သီးသန့်နေရေပေးထားလား သူတို့အတွက် သီးသန့်လုပ်ဆောင်တာရှိလား
ကလေးတွေအတွက် မိခင်တွေအတွက် သီးသန့်နေရာမရှိပါဘူး။ သူတို့က ကိုယ်ဝန်သယ်မို့ သီးသန့်ထားတာမရှိဘူး တခြားအမှုတွေနဲ့ ရောထားတာရှိတယ်။ ပြီးတော့ ကျမတို့က ထောင်ထဲမှာ တယောက်ကို တပေခွဲပတ်လည် နေရတယ်။ ဒီလိုနေရာမှာပဲ နိုင်ကျဉ်းမိခင်နဲ့ ကလေးငယ်တွေက နေရတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။
🟥မေး-ကလေးငယ်တွေအတွက် ကျန်းမာရေးအရ အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်မှုက ဘယ်လိုအဆင့်ကို သတ်မှတ်လို့ရမလဲ။
တချို့ဆိုထောင်ထဲမှာပဲ ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျတာမျိုးရှိတယ်။ သူတို့ကကိုယ်ဝန်သယ်ဆိုပြီး ညှာတာနေတာမဟုတ်ဘူး။ စစ်ကြောရေးတွေမှာ ရိုက်နှက်တဲ့ဒဏ်တွေ ဒါကြောင့် ကျမတို့ အင်းစိန်ထောင်မှာဆိုမျက်စိရှေ့မှာတင် မွေးပြီးပြီးချင်း လသားလေးတွေ သေဆုံးခဲ့ရတာကို မြင်ခဲ့ရတာရှိတယ်။ သက်ကြီးပိုင်းတွေဆိုလည်း ကိုဗစ်လိုကာလမှာ တကယ်ကိုယ့်မျက်စိရှေ့မှာတင် သေဆုံးသွားတဲ့ အမေအရွယ်တွေလည်းရှိတယ် အဓိက ဆေးဝါးမလုံလောက်တာနဲ့ ဆေးဝါးကုသမမှုမပေးတာကြောင့်ပါ။
🟥မေး-WOPP အနေနဲ့ တခြားသော နိုင်ကျဉ်းအဖွဲ့တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်လုပ်ဆောင်တာရှိလား။
ရှိပါတယ်။ အကျဉ်းထောင်တွေအတွက် ထုတ်ပြန်ချက်တွေထုတ်တော့မယ်ဆိုရင် ပူးပေါင်းရေးသား ထုတ်ပြန်တာမျိုးတွေရှိတယ်။ လက်လှမ်းမီသလောက်လည်း နိုင်ကျဉ်းအရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေလုပ်တယ်။ နိုင်ငံတကာနဲ့ချိတ်ဆက်တာမျိုး မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်တာမျိုးတွေ လုပ်နေပါတယ်
🟥မေး-နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေရဲ့ အပြင်မှာကျန်ရစ်တဲ့ မိသားစုတွေအခြေအနေက ဘယ်လိုရှိနေလဲ သူတို့ကိုရော ကူညီတာရှိလား။
လက်ရှိမှာတော့ ရအောင်လည်းချိတ်တယ်။ မိသားစုတွေနဲ့ချိတ်ဆက်လာပြီဆို ကိုယ်တွေလည်းအကျဉ်းထောင်ကိုရောက်တဲ့အခါ မိသားစုနဲ့ မတွေ့ရတဲ့ခံစားချက်ကိုနားလည်တယ်။ ကျမတို့လွတ်လာအောင်မျှော်လင့်နေတဲ့ မိသားစုတွေလည်း ရှိနေတယ်လေ။ ဒါကြောင့် ကျမတို့ကတော့ တတ်နိုင်သမျှ မိသားစုကချိတ်ဆက်လာပြီဆို အဲဒီချိတ်ဆက်မှုကို ကြိုးစားတယ်။ ကူညီမှုမှာလည်း မိသားစုရော အကျဉ်းထောင်ထဲက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေရော အတူတူသုံးနိုင်အောင် ဒါမျိုးအတွက် တတ်နိုင်သလောက်ပံ့ပိုးပေးနေတာရှိတယ်။ ဒီလိုမျိုးပံ့ပိုးပေးမှုမှာ ကျမတို့အနေနဲ့ အမြဲတမ်းတော့ မပံ့ပိုးနိုင်ဘူး။ အခုလိုကာလတွေမှာ ခက်ခက်ခဲခဲ ရင်ဆိုင်နေကြရချိန် ကျမတို့ကိုယ်တိုင်လည်း ဒီကူညီနိုင်ရေး ရံပုံငွေရှာတာ။ ထုတ်ကုန်တွေရောင်းတာမျိုး ဒါမျိုးတွေနဲ့ နှောင်ကြိုးမဲ့ ကူညီပေးမှုတွေကို ထိထိရောက်ရောက်နဲ့ လုပ်ဆောင်နေနိုင်တာပေါ့။
🟥မေး-ဒီအင်တာဗျူးမှာ ကျနော်တို့ဘက်က မမေးမိတာ ဆရာမတို့ဘက်က ဖြည့်စွတ်ပြောလိုတာ ဘာများရှိအုံးမလဲခင်ဗျာ။
နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေလွတ်မြောက်ရေး နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေလွတ်မြောက်ရေးကို WOPP က ကြိုးစားသွားမယ်။ ရတဲ့နည်းမျိုးနဲ့ အကျဉ်းထောင်တွေထဲမှာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကို ရတဲ့နည်းနဲ့ ဖော်ထုတ်သွားမယ်။ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူ/အကျဉ်းသားတွေကိုယ်စား လုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
🟥ဟုတ်ကဲ့အခုလိုအချိန်ပေးဖြေကြားပေးတဲ့အတွက် ဒို့ပြည် သတင်းဌာနက အထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
#ဒို့ပြည်
ဒီချန်နယ်တွေကလည်း သတင်းနဲ့ ရုပ်သံတွေကို ဖတ်ရှု့နိုင်ပါတယ်။
YouTube- https://www.youtube.com/@Doh-Pyaynews ( YouTube ကိုလည်း Subscribe လုပ်ပေးကြဖို့ မေတ္တာရပ်ခံပါတယ် )
Website- https://dohpyay.com/
Telegram- t.me/dohpyay
Tiktok- https://www.tiktok.com/@dohpyay
